woensdag 27 mei 2015

Zonne-energie

Een hele dag zitten, dat ben ik niet gewend. Zodra ik buiten sta, ergens midden in Utrecht, krijg ik de kriebels: mijn benen willen lopen. Eigenlijk moet ik met de trein, maar daar zit ik natuurlijk ook weer. Zeker nu het zulk prachtig weer is – wat je binnen niet zo merkte – is in de trein stappen ineens geen optie. Ik besluit om even uit te breken uit mijn programma en loop een willekeurige straat in en kom bij een gracht. Ik heb geen idee waar ik naar toe loop, maar het is hier prachtig.

Langs de grachten is het een bloemenfestijn van tulpen, narcissen en andere bloeiende bollen. Het is een heel feestelijk gezicht. In de grachten varen bootjes voorbij. Jong en oud heeft plezier.


Ik blijf het water volgen. Hier ben ik nooit eerder geweest. Rechts komt de Domtoren in beeld; gelukkig heb ik een oriëntatiepunt. Een paar keer steek ik de gracht over om aan de andere kant van het water te lopen. Dan kom ik in een parkje. Het is er vol: op kleden op het gras zitten mensen te barbecueën. Jongeren zijn aan het voetballen, kinderen rennen elkaar met een stok achterna. Een verliefd paartje ligt in een innige omhelzing.

Zomaar ben ik op deze late zaterdagmiddag midden in de stad Utrecht in het paradijs beland. De voorjaarszon laat de knoppen van de bomen opengaan en geeft de bomen een groene waas. De zon lokt de mensen uit hun huizen, het park in. Mensen praten en lachen, eten samen, lezen of slapen.  Het is een vrolijk en vredig samenzijn van al die verschillende mensen in de warme zon.


Meer dan een uur blijf ik zitten. Zo’n vredige plek in zo’n grote stad: ik verwonder mij. Hier zit ik in een parkje waar ik nooit eerder was in een stad die niet de mijne is en waar ik maar een paar plekken ken, maar ik voel mij opgenomen in het geheel en ik voel mij thuis.

Ik lijk wel een hagedis, die zich laat opwarmen door de zon. Vol zonne-energie loop ik terug naar het station. Wie had vanmorgen gedacht dat ik een uur in park Lepelenburg zou zitten lezen in de zon? Even uitbreken uit alles wat moet en wat gepland is: het is heilzaam en geeft kracht. Met dank aan de Utrechtse grachten!

zaterdag 16 mei 2015

Multiculturele Koningsdag

Het ruikt heerlijk als ik langs de moskee fiets. Er staan partytenten en er wordt gebakken en gebraden. ‘Turkse culturele dagen’ staat er op een groot spandoek. In de krant heb ik er al over gelezen. Dit is mijn kans: nu kan ik de moskee waar ik elke dag soms zelfs meermalen langs fiets, eens niet alleen van de buitenkant, maar ook van de binnenkant bekijken.


Op  Koningsdag draag ik rood-wit-blauw met een oranje sjaaltje en ik spoed mij naar de moskee waar de Turkse vlag wappert. Ik vraag wanneer er een rondleiding in de moskee is, en wij worden meegetroond naar binnen. De schoenen moeten uit en dan ineens zijn we in een heel andere sfeer. De vloer is zacht onder onze voeten, stoelen zijn er niet, en de wanden zijn betegeld met prachtige plantenmotieven en gekalligrafeerde koranteksten. 


Een vrijwilliger van de moskee vertelt. Hij beseft dat veel niet-moslims de laatste tijd een heel negatief beeld van de islam gekregen hebben en dat betreurt hij. “Want”, zegt hij, ‘ ‘Islam’ betekent  ‘vrede’: het gaat in de Islam om vrede met jezelf, met je naaste en met Allah.” Hij vertelt dat er altijd zoveel nadruk gelegd wordt op de verschillen tussen de godsdiensten, maar dat onze godsdiensten heel veel gemeen hebben, veel meer dan je denkt. Het gaat bij godsdienst om hoe je goed kunt leven, hoe je het leven fijner kunt maken voor de mensen. 

Onze rondleider vertelt dat godsdienst vaak misbruikt wordt om macht te uit te oefenen. Vaak worden godsdienst en cultuur met elkaar verward: dingen die in een bepaalde cultuur gewoonte zijn, worden als voorschriften van de religie gezien. Maar vaak is die traditie niet terug te vinden is in de Koran maar gaan er soms zelfs dwars tegen in. 

Wat is dit herkenbaar, juist ook in het Christendom. Allerlei gebruiken in kerken zijn cultureel bepaald en zijn niet te herleiden tot de Bijbel. Soms staan ze zelfs haaks op de bijbelse boodschap. Dat vrouwen in sommige kringen geen predikant of priester mogen worden is zo’n voorbeeld. Het wordt gebracht als bijbels, maar in mijn beleving druist het juist tegen de bedoeling van de bijbel in. Dat wat we gewend zijn, zoals het altijd was, is een sterke kracht waar mensen niet makkelijk afstand van doen. Zelfs niet in het spoor van Jezus, die toch juist ook op een vrije manier omging met de tradities in zijn tijd.

Onze rondleider vertelt dat er al 50 jaar een Turkse gemeenschap in Almelo is. Destijds kwamen deze mensen om te werken in de textielfabrieken, die nu allemaal afgebroken worden. Vijftig jaar lang is deze gemeenschap Turks, maar óók Nederlands. Almelo is ook hun stad geworden en Nederland hun land. Deze moskee was de eerste moskee in Nederland. Nu zijn er plannen voor een nieuwe moskee, waarvan het ontwerp bepaald wordt door die twee culturen, de Turkse én de Nederlandse.


Buiten calligrafeert iemand de Fries-Zwitserse naam van onze dochter op een bord met arabische calligrafie. Wij drinken Turkse thee en eten allerlei spannende gerechten. Mijn Fries die zo van zoet houdt, geniet van de Turkse lekkernijen. In ons multiculturele Nederland is dit bij uitstek de manier om Koningsdag te vieren!

vrijdag 8 mei 2015

Inspiratie en verwondering

Ongenadig maakt de wekker mij op deze zaterdag veel te vroeg wakker. Ik moet naar een inspiratie dag maar dit begin is niet inspirerend en ik kom met moeite mijn bed uit.

In de trein, met een groepje samen onderweg, wordt het al beter. In de Jacobikerk in Utrecht vol geroezemoes en gepraat wordt het nóg beter. Uit alle provincies en regio’s zijn er doopsgezinden, vrijzinnigen en remonstranten naar deze dag toe gekomen.


Onze eerste opdracht: een wens schrijven voor een ander. Ze worden aan karabijnhaken opgehangen en die worden in elkaar gehaakt tot lange slingers. De haken verbinden onze wensen, zij vormen de schakel tussen al die verschillende mensen. Vandaag gaat het dan ook over verbinding en levensverhalen: waaraan verbind jij jouw verhaal?

Cabaretière Sara Kroos doet de aftrap. Haar enthousiasme is alleen al inspirerend – en dan zingt ze nog een paar ontroerende liedjes. Ze zingt over haar eigen levensverhaal, over wat je mee-krijgt van je ouders. Jouw eigen levensverhaal begint niet met een lege bladzijde, maar met (voor)ouders en hún levensverhaal. 

Sara zingt ook een liedje over de liefde. Want liefde is een belangrijk deel van je levensverhaal. Ik besef hoe waar dat is. Als het goed is, begin je als mens vanuit de liefde van je ouders. Dat is de basis, zo is het bedoeld. Soms wordt je levensverhaal bepaald door gebrek aan liefde, door liefde die geen liefde (meer) is. Maar als het goed is, komen er mensen op je pad die jou dragen en steunen: liefde die een mens doet groeien. Wat ben je gezegend als liefde de rode draad van je leven is. Ik verwonder mij daar ineens over: die liefde die we soms maar heel gewoon vinden, maar eigenlijk iets is om je over te verwonderen.

Liefde is meer dan alleen een persoonlijk individueel verhaal van mensen. Sara leest ook een geloofsbelijdenis voor die ze eens schreef voor een kerkdienst voor ongelovigen (Theaterpand Weesp). Het zijn niet de traditionele woorden waarin het ‘grote verhaal’  lang is doorgegeven, maar het is in de taal van deze tijd verwoord. 

‘Ik geloof in de Grote Liefde die alle meningen overstijgt. Ik geloof dat het woord geloven van alle mensen is. Ik geloof in je kwetsbaar opstellen…’ Deze geloofsbelijdenis raakt mij. Theologen en gelovigen durven de traditionele woorden vaak niet los te laten of ze kunnen niet zonder termen die hun geloof onder woorden brengen. Maar deze cabaretière kan in de taal van nu wezenlijke dingen zeggen over wat ‘geloven’  is en betekent.

Wat een kunst, om zo met een paar liedjes en wat korte sketches zoveel inspiratie te bieden. Deze start is het vroege opstaan meer dan waard!

Aan het eind van de dag mag ieder een wens van een ander mee naar huis nemen. We maken de karabijnhaken weer los en gaan ieder onze eigen weg. Maar in de wens die ik mee krijg ben ik met een andere deelnemer verbonden:
het vermogen tot verwondering, elke dag

Vandaag is die wens al uitgekomen … dankzij Sara Kroos. Wie weet wat er morgen is om mij over te verwonderen!